Kategoria: Zdrowy styl życia

Lipidogram – nazywany również panelem lub profilem lipidowym – to badanie, które mierzy poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Jest ważnym narzędziem diagnostycznym pomagającym ocenić stan gospodarki lipidowej organizmu i ogólne zdrowie.

W jakim celu wykonuje się szczegółowe badanie cholesterolu? Lipidogram dostarcza informacji o czterech rodzajach tłuszczów (lipidów) we krwi, do których należą:

• lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL), nazywane złym cholesterolem – nadmiar tych cząsteczek powoduje odkładanie złogów tłuszczu (blaszek) w naczyniach krwionośnych, co utrudnia przepływ krwi;
• lipoproteiny o dużej gęstości (HDL), nazywane dobrym cholesterolem – pomagają usuwać cząsteczki LDL z krwi, kierując je do wątroby w celu wydalenia z organizmu;
• cholesterol całkowity – jest to suma zawartości LDL i HDL we krwi;
• trójglicerydy – rodzaj lipidów krążących we krwi; organizm zamienia w nie nadmiar kalorii z pożywienia i przechowuje w komórkach tłuszczowych; wysoki poziom trójglicerydów najczęściej wynika ze spożywania zbyt dużej ilości jedzenia (zwłaszcza słodyczy i tłustych potraw), nadmiernego picia alkoholu, palenia tytoniu i siedzącego trybu życia.

Kiedy wykonywać lipidogram?

Wysoki cholesterol zwykle nie powoduje żadnych objawów, dlatego warto regularnie sprawdzać jego poziom. Dorośli powinni powtarzać lipidogram co 5 lat, począwszy od 18. roku życia. Częstsze badanie może być konieczne, jeżeli poprzednie wyniki były nieprawidłowe lub jeśli w rodzinie zanotowano przypadki wysokiego poziomu cholesterolu. W grupie ryzyka są też osoby z nadwagą, mało aktywne, stosujące niezdrową dietę i palące papierosy.

W przypadku dzieci specjaliści zalecają jedno badanie przesiewowe poziomu cholesterolu w wieku od 9 do 11 lat i drugie między 17. a 21. rokiem życia. Lekarz może zalecić częstsze kontrole, jeśli dziecko ma nadwagę lub dotyczą go inne czynniki ryzyka nieprawidłowego stężenia lipidów.

Jak przebiega badanie?

Przed badaniem należy pościć, tzn. nie spożywać jedzenia ani płynów innych niż woda, przez 9-12 godzin przed pobraniem krwi. Test zwykle wykonuje się rano, by uzyskać jak najdokładniejsze wyniki. Krew jest pobierana z żyły, zwykle ze zgięcia ręki. Cała procedura zajmuje kilka minut i jest stosunkowo bezbolesna.

Jak interpretować wyniki?

Poziom cholesterolu mierzy się w miligramach na decylitr (mg/dl). Idealne wyniki dla większości dorosłych wynoszą:

• LDL: mniej niż 100 mg/dl
• HDL: nie mniej niż 60 mg/dl
• cholesterol całkowity: mniej niż 200 mg/dl
• trójglicerydy: mniej niż 150 mg/dl

Jeśli wyniki są nieprawidłowe, należy skonsultować je z lekarzem. Zawsze warto też spróbować wprowadzić zmiany w stylu życia, przede wszystkim więcej ćwiczyć i przejść na zdrowszą dietę. Pomocne mogą być również suplementy, takie jak Berimal. Wysoki poziom cholesterolu jest możliwy do opanowania. Im zdrowszy styl życia, tym lepsze wyniki.

Poziom trójglicerydów we krwi jest ważną miarą zdrowia. Co może być przyczyną ich podwyższonego stężenia?

Trójglicerydy to rodzaj lipidów (tłuszczów) występujących we krwi. Kiedy spożywasz kalorie, których organizm nie potrzebuje od razu, są one zamieniane w trójglicerydy i przechowywane w komórkach tłuszczowych. Następnie hormony uwalniają je w celu uzyskania energii między posiłkami. Jeżeli regularnie przyjmujesz więcej kalorii, niż spalasz (szczególnie w pokarmach bogatych w węglowodany), możesz mieć podwyższony poziom trójglicerydów.

Stężenie trójglicerydów sprawdza się zwykle w ramach badania cholesterolu, które nazywane jest lipidogramem lub panelem/profilem lipidowym. Badanie wykonuje się na czczo. Ile wynosi norma trójglicerydów? W ich przypadku wynik interpretuje się następująco:

• prawidłowy: < 150 mg/dl (< 1,7 mmol/l)
• w górnej granicy normy: 150-199 mg/dl (1,8-2,2 mmol/l)
• podwyższony: 200-499 mg/dl (2,3-5,6 mmol/l)
• bardzo wysoki: ≥ 500 mg/dl (5,7 mmol/l)

Jaki dbać o prawidłowy poziom trójglicerydów?

Przede wszystkim postaraj się osiągnąć i utrzymywać prawidłową masę ciała. Jeśli masz podwyższony poziom trójglicerydów we krwi, skup się na tym, by spożywać mniej kalorii. W tym celu unikaj cukrów i węglowodanów prostych, produktów z białej mąki, tłuszczów trans i żywności zawierającej uwodornione oleje oraz alkoholu. Ten ostatni jest szczególnie bogaty w kalorie i ma silny negatywny wpływ na stężenie trójglicerydów w organizmie. Wybieraj tłuszcze roślinne, takie jak oliwa czy olej lniany. Wprowadzenie do diety zdrowych tłuszczów jedno- i wielonienasyconych może pomóc obniżyć poziom trójglicerydów¹. Zamiast po czerwone mięso sięgaj po ryby o wysokiej zawartości kwasów omega-3, na przykład po łososia czy makrelę. Osoby z podwyższonym poziomem trójglicerydów mogą przyjmować wspomagająco suplement z olejami rybnymi².

W utrzymywaniu prawidłowej wagi pomogą też regularne ćwiczenia. Staraj się zapewnić sobie co najmniej 30 minut aktywności fizycznej przez większość lub we wszystkie dni w tygodniu. Postaraj się więcej ruszać w ramach swoich codziennych obowiązków, na przykład chodź po schodach zamiast jeździć widną. Zmiana stylu życia na taki, który wspomaga ogólny stan zdrowia, ma podstawowe znaczenie w walce ze zbyt wysokim poziomem trójglicerydów.

---

¹M. Jarosz (red. nauk.), Normy żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012.
²Tamże

Wskaźnik masy ciała BMI (z ang. Body Mass Index) oblicza się na podstawie wzrostu i wagi. Pomaga w przybliżeniu określić, czy dana osoba ma prawidłową masę ciała. Jak należy interpretować wyniki?

Formuła wskaźnika masy ciała BMI

Jak obliczyć BMI? Należy podzielić wagę wyrażoną w kilogramach przez kwadrat wzrostu wyrażonego w metrach. Sposób obliczeń jest zawsze taki sam – bez względu na wiek i płeć – jednak w przypadku dzieci wskaźnik należy inaczej interpretować.

BMI = waga [kg] ÷ wzrost² [m]

Klasyfikacja zależnie od wartości BMI:

• poniżej 18,5 – niedowaga
• 18,5-24,9 – norma
• 25,0-29,9 – nadwaga
• 30 i więcej – otyłość

Wskaźnik masy ciała a zdrowie

Zarówno zbyt wysokie, jak i zbyt niskie BMI może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, jednak to ta pierwsza sytuacja jest zdecydowanie częstsza. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) już dawno zaliczyła otyłość do przewlekłych chorób cywilizacyjnych. Na świecie liczba osób ze wskaźnikiem BMI powyżej 25 punktów przekracza 2 miliardy, a w Polsce nadwagę lub otyłość ma ponad 60% mężczyzn i prawie połowa kobiet.

Jednym z najważniejszych czynników odpowiedzialnych za przybieranie na wadze jest brak równowagi energetycznej. Aby móc funkcjonować, organizm potrzebuje pewnej ilości energii z pożywienia, pozyskiwanej w postaci kalorii. Waga ciała zwykle pozostaje taka sama, gdy każdego dnia spożywamy liczbę kalorii zbliżoną do tej, jaką zużywamy. Jeśli jednak jemy więcej, niż spalamy, z czasem tyjemy. Prawidłowa waga zależy również od genetyki, a także od ilości ruchu. Aby ją osiągnąć, należy być aktywnym i przestrzegać pewnych nawyków żywieniowych. Najważniejsze z nich to jedzenie 5 rozsądnej wielkości posiłków w ciągu dnia i uważne wybieranie produktów – by dieta była bogata w pełnowartościowe, niskoprzetworzone produkty. Czasami warto również skorzystać z poradnictwa żywieniowego. Dietetyk podpowie, co i w jakiej ilości jeść, by schudnąć. W utrzymaniu zdrowia mogą również pomóc suplementy diety.

Chociaż wskaźnik BMI jest przydatny w badaniach przesiewowych pod kątem problemów z wagą, to jednak ma swoje ograniczenia. Może być niemiarodajny w przypadku sportowców i osób o bardzo umięśnionej sylwetce oraz u ludzi starszych. Nowe badania wskazują również, że to nie sama wartość BMI, a procentowa zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie jest lepszym miernikiem zdrowia.

Ostatnie miesiące zmieniły nasze życie w sposób, którego nikt się nie spodziewał. Bez wątpienia miały drastyczny wpływ na codzienność, co mogło się negatywnie odbić na ogólnym stanie zdrowia. Spędzaliśmy więcej czasu w domu, a trzeba pamiętać, że izolacja sprzyja pokusie sięgania po słone przekąski, fast foody i posiłki niskiej jakości – zamiast po pełnowartościowe produkty. Ograniczyliśmy też uprawianie sportu, wycieczki i wizyty, zastępując je oglądaniem telewizji czy siedzeniem przed komputerem przez dłuższy niż zwykle czas. Z powodu tej bezprecedensowej zmiany trybu życia teraz, po okresie mniejszej aktywności, warto szczególnie zadbać o zdrowie. Co możemy zrobić?

Zwróć uwagę na jedzenie

Wyrób w sobie nawyk sięgania po zdrowe przekąski, takie jak orzechy i nasiona, zamiast po fast foody i słodycze. Unikaj też jedzenia jako reakcji na stres i emocje, które możesz odczuwać z powodu drastycznych zmian, jakie zaszły w 2020 roku. Postaraj się z kolei włączyć do diety więcej ciemnozielonych warzyw liściastych, owoców i świeżych ziół, które są pełne witamin, minerałów i błonnika.

Postaw na aktywność

Aktywność to nie tylko trening na siłowni – istnieje wiele bezpiecznych alternatyw, pozwalających uniknąć dużych skupisk ludzi. Aerobik można z powodzeniem ćwiczyć w domu, ale przy dobrej pogodzie lepiej wyjść na spacer lub jogging na niezatłoczonych obszarach miasta lub poza nim.

Wysypiaj się

Odpowiedniej jakości sen jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, w tym układu odpornościowego. Długość snu potrzebna dla optymalnej wydajności to kwestia indywidualna, jednak osobom dorosłym zaleca się co najmniej osiem godzin nieprzerwanego odpoczynku nocnego.

Zrób badania

Wykonaj podstawowe badania krwi, aby przekonać się, czy żaden z parametrów nie jest zbyt niski ani podwyższony. Cholesterol możesz sprawdzić za pomocą tzw. lipidogramu, zwanego też profilem lipidowym. Jeśli okaże się, że powinieneś zadbać o jego poziom, możesz się wspomóc suplementem diety takim jak Berimal.

Myśl pozytywnie

Nowe środki ostrożności, które wszyscy teraz podejmujemy, wywołują obawy. Spróbuj radzić sobie z nimi pozytywnie. Pozostawaj w kontakcie z bliskimi – rozmowa z rodziną czy przyjaciółmi pomoże zmniejszyć przygnębienie i niepokój. Możesz też spróbować medytacji, poszukać nowego hobby czy rozwijać dotychczasowe umiejętności. Wykorzystaj ten czas, by zadbać o siebie. Wszystko to sprzyja zdrowiu.

Wybieranie pełnowartościowego jedzenia, ruch, odpowiedni wypoczynek, suplementacja i dbanie o równowagę psychiczną nie tylko poprawią ogólny stan zdrowia, ale także zwiększą odporność, co jest szczególnie ważne po miesiącach niskiej aktywności.

Dowiedz się, jakie funkcje w organizmie pełni witamina C, ile należy jej spożywać, w jakich produktach ją znaleźć i kto może potrzebować suplementacji.

Do czego służy witamina C?

Witamina C jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jakie wykazuje działanie?

• To silny przeciwutleniacz, który neutralizuje reaktywne formy tlenu i ich pochodne.
• Bierze udział w produkcji kolagenu, a zatem wpływa na zdrowie skóry, naczyń krwionośnych, ścięgien, więzadeł, kości, chrząstek i zębów.
• Wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego (zwłaszcza w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego i po nim), a także nerwowego, wpływając na enzymy przetwarzające komunikaty między neuronami w mózgu.
• Poprawia przyswajanie żelaza niehemowego ze źródeł roślinnych¹.

Dawkowanie

Zalecana dzienna dawka witaminy C wynosi 90 mg dla mężczyzn i 75 mg dla kobiet. Podczas ciąży powinna ona wzrosnąć do 80-85 mg, a w czasie laktacji – do 115-120 mg. Dzieci od 1. do 3. roku życia powinny spożywać 40 mg, między 4. a 12. rokiem życia – 50 mg, starsze dziewczęta – 65 mg, a chłopcy – 75 mg tej substancji.²

Najlepsze źródła witaminy C

Organizm ludzki nie syntetyzuje witaminy C. Ponadto rozpuszcza się ona w wodzie – jej nadmiar nie jest przechowywany, lecz wydalany wraz z moczem. Z tego powodu każdego dnia trzeba uzyskiwać wystarczającą ilość tej substancji z diety. Pokarmy szczególnie bogate w ten ważny składnik to papryka, czarna porzeczka, dzika róża, natka pietruszki, pomarańcze i inne cytrusy oraz ciemnozielone warzywa liściaste, takie jak jarmuż, brokuły i brukselka. Choć substancja ta znajduje się w wielu produktach, jest jedną z najbardziej niestabilnych witamin, wrażliwą na działanie wysokich temperatur i tlenu.

Kto powinien przyjmować więcej witaminy C?

Specjaliści podają, że palacze powinni przyjmować ok. 40% więcej witaminy C w celu uzyskania stężenia porównywalnego do tego u niepalących³. Osoby te mogą skorzystać na przyjmowaniu suplementu diety Berimal Forte, który oprócz 50 mg witaminy C zawiera standaryzowaną kompozycję polifenoli z bergamoty.

Spożywanie odpowiedniej ilości witaminy C niesie za sobą liczne korzyści zdrowotne. Znajduje się ona w wielu owocach i warzywach, jednak niektóre osoby powinny ją dodatkowo suplementować. Dla nich dobrym rozwiązaniem jest sięgnięcie po preparat zawierający tę substancję.

---

¹ Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to vitamin C […], „EFSA Journal” 2009, 7(9), https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2009.1226
²M. Jarosz (red. nauk.), Normy żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia, 2017.
³Tamże

Tarczyca jest gruczołem odgrywającym dużą rolę w metabolizmie, wzroście i rozwoju organizmu ludzkiego. Pomaga regulować wiele jego funkcji poprzez uwalnianie hormonów do krwiobiegu.

Budowa tarczycy

Tarczyca waży średnio od 20 do 60 gramów. Znajduje się z przodu szyi, pod krtanią. Ma kształt przypominający motyla – dwa boczne płaty przylegają do tchawicy i są połączone z przodu wąskim pasem tkanki. Tarczycę otaczają dwa włókniste twory. Warstwa zewnętrzna łączy się z mięśniami krtani oraz wieloma ważnymi naczyniami i nerwami. Pomiędzy nią a warstwą wewnętrzną znajduje się luźna tkanka łączna, dzięki czemu tarczyca może się poruszać i zmieniać swoje położenie podczas przełykania. Miąższ tarczycy stanowi wiele małych pęcherzyków, które przechowują hormony.

Produkcja hormonów

Tarczyca wytwarza trzy hormony. W komórkach pęcherzykowych – trijodotyroninę, znaną również jako T3, oraz tetrajodotyroninę, zwaną także tyroksyną lub T4. Z kolei tzw. komórki C produkują kalcytoninę biorącą udział w metabolizmie wapnia i kości.

T3 i T4 zwiększają podstawową przemianę materii. Sprawiają, że wszystkie komórki organizmu pracują ciężej, a zatem potrzebują też więcej energii. Powoduje to wzrost temperatury ciała, szybszy puls i silniejsze bicie serca, wspomaga rozwój mózgu i wzrost u dzieci, aktywuje też układ nerwowy, co prowadzi do poprawy koncentracji i refleksu. Ponieważ uwalniane przez tarczycę hormony regulują metabolizm, jej praca ma wpływ na masę ciała. Zdrowe posiłki mogą pozytywnie oddziaływać na funkcjonowanie tarczycy, a tycie przy dobrze zbilansowanej diecie jest zdecydowanie mniej prawdopodobne.

Zapotrzebowanie organizmu na hormony jest zmienne. Tarczyca wytwarza ich więcej w sytuacjach wymagających dodatkowej energii – na przykład w okresie wzrostu, w czasie ciąży lub gdy jest zimno. Aby wyprodukować odpowiednią ilość hormonów, narząd ten potrzebuje pomocy innego gruczołu – przysadki mózgowej.

Jednymi z głównych budulców hormonów są aminokwasy i jod. Ludzki organizm nie jest w stanie sam syntetyzować tego pierwiastka, dlatego trzeba go dostarczać wraz z jedzeniem. Najbogatsze w jod są ryby morskie (na przykład dorsz, mintaj czy halibut), owoce morza i algi. Pierwiastek ten jest również powszechnie dodawany do soli spożywczej.

Odpowiednia dieta może pomóc w utrzymywaniu prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Kilka składników odżywczych jest szczególnie ważnych dla zdrowia tego organu. Znaczenie ma nie tylko to, co się je, ale też – jak się to robi.

Jod

Podstawowym pierwiastkiem potrzebnym do produkcji hormonów tarczycy jest jod. Jego niedobór pozostaje ważnym problemem zdrowia publicznego w wielu krajach Europy. W Polsce od prawie ćwierć wieku producenci soli spożywczej są zobowiązani do jej jodowania. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje jednak ograniczanie spożycia tej przyprawy – ze względu na zdrowie układu krążenia. Dlatego lepiej stosować ją z umiarem, a w diecie uwzględnić pokarmy bogate w jod: ryby takie jak dorsz, mintaj czy halibut oraz algi.

Selen i inne przeciwutleniacze

Enzymy biorące udział w konwersji hormonów tarczycy są zależne m.in. od selenu. Dodanie do diety produktów bogatych w ten pierwiastek nie jest trudne – wystarczy częściej sięgać po orzechy brazylijskie, owoce morza i sardynki. Selen to również silny przeciwutleniacz, co oznacza, że może chronić tarczycę przed uszkodzeniami przez cząsteczki zwane wolnymi rodnikami. Organ ten jest bardzo podatny na stres oksydacyjny, dlatego dbanie o tarczycę powinno obejmować także dostarczanie witaminy C – będącej przeciwutleniaczem – na przykład poprzez preparat Berimal Forte.

Cynk

Podobnie jak selen – cynk bierze udział w aktywowaniu hormonów tarczycy. Jego niedobory są rzadkie w krajach rozwiniętych, ponieważ występuje w dużych ilościach w żywności, niemniej dobrze jest od czasu do czasu sięgnąć po szczególnie bogate w cynk ostrygi i inne skorupiaki.

Co jeszcze warto jeść?

Do codziennego jadłospisu zawsze warto włączyć warzywa. Szczególnie wartościowe są te z rodziny krzyżowych, takie jak jarmuż, brokuł, kalafior czy rzepa. Również świeże owoce to zdrowy element diety, zwłaszcza jagodowe, które są niskokaloryczne i pełne wspomnianych wyżej przeciwutleniaczy. Nie należy też zapominać o zdrowych źródłach białka, czyli chudym mięsie i nabiale, w tym mleku, serach, jogurtach i jajkach. Zawsze lepiej jeść żywność niskoprzetworzoną. Warto sięgać po brązowy ryż, kaszę gryczaną, komosę ryżową, nasiona i orzechy. Wszystko to ma wpływ na zdrowie tarczycy. Należy też pić dużo wody i utrzymywać prawidłową masę ciała. Jak to zrobić? Zwracaj uwagę nie tylko na to, co jesz, ale też – jak i kiedy to robisz. Pomoże to w rozwinięciu lepszych nawyków żywieniowych. Pamiętaj, że głodzenie się nigdy nie jest dobrym pomysłem, ponieważ zbyt restrykcyjna dieta spowalnia metabolizm.

Spożywanie odpowiednich produktów może pomóc w utrzymaniu właściwej pracy tarczycy. Szczególnie ważne są dla niej: jod, selen, cynk i przeciwutleniacze. Przestrzeganie diety przyjaznej tarczycy pomoże również w utrzymaniu prawidłowej masy ciała.

Umiarkowane spożywanie alkoholu w wielu przypadkach nie wpływa znacząco na zdrowie, ale nie jest wolne od ryzyka. Kluczowe jest poznanie różnych aspektów i zagrożeń wynikających z picia napojów alkoholowych.

Definicja umiarkowanego picia

Umiarkowane spożycie alkoholu przez zdrową osobę dorosłą definiuje się na ogół jako picie jednego drinka dziennie w przypadku kobiet i do dwóch drinków dziennie w przypadku mężczyzn. Za jeden drink uważa się 355 ml piwa, 148 ml wina lub 44 ml mocnego alkoholu.

Czy istnieją plusy umiarkowanego spożywania alkoholu?

Wiedza na temat korzyści i zagrożeń wynikających z umiarkowanego spożywania alkoholu przez zdrową osobę dorosłą nie jest tak duża, jak mogłoby się wydawać. Wiele badań dotyczących stylu życia – w tym diety, ćwiczeń fizycznych, picia kawy i alkoholu – opiera się na pamięci pacjentów, którzy przez lata opisują swoje nawyki. Takie dane mogą wskazywać, że różne czynniki są ze sobą powiązane, ale niekoniecznie – że jeden wynika z drugiego. Wszelkie potencjalne korzyści płynące z picia alkoholu są więc niepewne, stosunkowo niewielkie i na pewno nie dotyczą każdego. Najnowsze wytyczne żywieniowe wskazują też, że u wielu osób możliwe ryzyko przewyższa ewentualne aspekty pozytywne.

Naukowcy uważają na przykład, że umiarkowane dawki alkoholu mogą podnosić poziom dobrego cholesterolu we krwi. Z drugiej jednak strony zwiększają również stężenie triglicerydów, co jest niekorzystnie dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego. Co więcej, alkohol jest kaloryczny i może powodować przyrost masy ciała, co także negatywnie wpływa na poziom cholesterolu we krwi. Dlatego specjaliści zalecają, by gospodarkę lipidową organizmu przywracać do równowagi ćwiczeniami fizycznymi i zbilansowaną dietą pozbawioną alkoholu, a cholesterol, w razie potrzeby, utrzymywać w ryzach suplementami diety. Przykładowo Berimal wspiera utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu dzięki zawartości czosnku¹.

Jeżeli jednak cieszysz się ogólnie dobrym zdrowiem i pijesz umiarkowane ilości alkoholu od czasu do czasu, raczej nie musisz z tego rezygnować, o ile robisz to odpowiedzialnie. Pamiętaj, by w razie wątpliwości skonsultować z lekarzem, co jest dobre dla twojego zdrowia i bezpieczeństwa.

Ryzyko wynikające z nadużywania alkoholu

Chociaż umiarkowane spożywanie alkoholu w wielu przypadkach nie wpływa znacząco na zdrowie, intensywne picie – w tym upijanie się – jest bardzo szkodliwe i zwiększa ryzyko poważnych schorzeń. Jako takie definiuje się wielokrotne przekraczanie ilości wymienionych w pierwszym akapicie, zarówno w ciągu jednego dnia, jak i przez dłuższy czas.

Kiedy nie wolno pić?

W niektórych sytuacjach spożywanie alkoholu w jakichkolwiek ilościach jest niedopuszczalne. Dotyczy to między innymi kobiet w ciąży i karmiących piersią, osób uzależnionych od alkoholu, osób po udarze mózgu, cierpiących na choroby wątroby lub trzustki, z niewydolnością serca oraz przyjmujących dowolne leki mogące wchodzić w interakcję z alkoholem.

---

¹https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.2903/j.efsa.2013.3327: „The Panel concludes that a cause and effect relationship has been established between the consumption of […] garlic dry extract standardised in allicin […] and a reduction in blood LDL-cholesterol concentrations”.

Preparaty z witaminą C to jedne z najczęściej wybieranych suplementów diety. Powodów popularności tej substancji jest wiele. Przede wszystkim przyczynia się ona do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego oraz do normalnego metabolizmu energetycznego, jako silny przeciwutleniacz chroni DNA, białka i lipidy przed uszkodzeniem oksydacyjnym, pomaga też zmniejszyć zmęczenie i znużenie¹. Suplementy mogą zawierać różne postaci witaminy C. Od jakiegoś czasu dużo mówi się o jej liposomalnej formie. Różnica między nią a tradycyjną witaminą C dotyczy głównie przyswajalności, ale nie tylko.

Wiele osób wierzy, że kiedy zażyje suplement, organizm automatycznie wchłonie pełną dawkę zawartych w nim substancji. Tak się jednak nie dzieje – przyswajamy tylko część porcji witamin i minerałów przyjmowanych w postaci kapsułek. W przypadku witaminy C reszta jest wydalana wraz z moczem. Liposomalną formę składników odżywczych wymyślono właśnie w celu zwiększenia ich dostępności dla organizmu. Wykonano wiele badań potwierdzających skuteczność tego rozwiązania.

Jak działa liposomalna witamina C?

Witamina C rozpuszcza się w wodzie, co oznacza, że proces jej przenikania do komórek jest utrudniony. Jej tradycyjna forma musi przejść przez układ trawienny – walczyć z kwasem żołądkowym i enzymami – zanim dotrze do jelita cienkiego, gdzie wchłaniana jest tylko jej część. Liposomalna witamina C, będąca składnikiem preparatu Berimal, jest otoczona przez liposomy powstające z fosfolipidów – podobnych do tłuszczu substancji tworzących błonę komórkową. Jest ona niezbędna do ochrony komórek przed środowiskiem zewnętrznym. Dzięki ochronnej warstwie fosfolipidów liposomalna witamina C może efektywniej przejść przez proces trawienia. Z żołądka trafia nieuszkodzona do jelita cienkiego, gdzie jest bezpośrednio wchłaniana i przenika do układu limfatycznego. Stamtąd dostaje się do krwiobiegu i ostatecznie do tych komórek w organizmie, które jej potrzebują. To główne różnice między liposomalną a tradycyjną witaminą C, choć ochrona przed sokami trawiennymi i ułatwienie przenikania w jelicie cienkim to nie jedyna rola fosfolipidów. Jako ważny budulec błon komórkowych zapewniają ich elastyczność, a tym samym wpływają na prawidłowe funkcjonowanie wielu narządów w organizmie człowieka.

Liposomalna witamina C jest dobrym wyborem dla osób, którym zależy na optymalnym wchłanianiu i które chcą czerpać maksimum korzyści z przyjmowania tego niezbędnego składnika odżywczego.

---

¹Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to vitamin C and reduction of tiredness and fatigue (…), „EFSA Journal” 2010, 8(10), https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2010.1815

Poziom triglicerydów we krwi to ważna miara zdrowia. Jakie mają znaczenie i co robić, jeśli ich stężenie jest zbyt wysokie?

Cholesterol i triglicerydy to różne rodzaje tłuszczów (lipidów) krążących we krwi. Cholesterol służy m.in. do budowy komórek i niektórych hormonów, z kolei triglicerydy organizm wykorzystuje jako materiał energetyczny. Jeśli w danym momencie ich nie potrzebuje, magazynuje je w komórkach tłuszczowych. Są one uwalniane przez hormony w celu uzyskania energii między posiłkami. Jeżeli regularnie spożywasz więcej kalorii, niż spalasz (szczególnie tych pochodzących z wysokowęglowodanowych pokarmów), możesz mieć zbyt wysoki poziom triglicerydów. Co to oznacza? Stan ten, nazywany hipertriglicerydemią, wymaga działania.

Normy i ich znaczenie dla zdrowia

Stężenie triglicerydów we krwi zwykle sprawdza się w ramach badania cholesterolu (tzw. panelu/ profilu lipidowego) wykonywanego na czczo. Wykazuje ono, czy poziom triglicerydów mieści się w prawidłowym zakresie:

• norma: < 150 mg/dl,
• wartości graniczne: 150-199 mg/dl,
• wysokie stężenie: 200-499 mg/dl.

Powyżej 500 mg/dl mamy do czynienia z poważną hipertriglicerydemią. Często wiąże się ona z grupą objawów, które obejmują występowanie nadmiaru tłuszczu w okolicach talii, wysokiego ciśnienia tętniczego, a także podwyższonego poziomu cukru i lipidów we krwi. Wysokie stężenie triglicerydów może być też efektem ubocznym przyjmowania niektórych leków.

Wysoki poziom triglicerydów może przyczyniać się do stwardnienia lub pogrubienia ścian naczyń krwionośnych.

Jak utrzymać zdrowy poziom triglicerydów we krwi?

Duże znaczenie dla utrzymania odpowiedniego stężenia triglicerydów we krwi ma zdrowy styl życia. Po pierwsze: ćwicz regularnie. Staraj się znaleźć przynajmniej 30 minut na aktywność fizyczną przez większość dni w tygodniu. Wybieraj schody zamiast windy i spaceruj podczas przerw w nauce lub pracy. Regularny ruch pomoże unormować gospodarkę lipidową organizmu, ułatwi też utrzymanie prawidłowej masy ciała. By osiągnąć ten cel, unikaj cukrów prostych (z wyjątkiem owoców, które warto jeść codziennie, ale w umiarkowanej ilości). Wybieraj też zdrowsze tłuszcze: zamień masło na oliwę i olej lniany lub rzepakowy. Zamiast czerwonego mięsa wybieraj ryby – takie jak makrela czy łosoś. Są one bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, które pozytywnie wpływają na stężenie triglicerydów we krwi. Unikaj za to żywności zawierającej tłuszcze utwardzone. Ogranicz też spożywanie alkoholu.

Aby kontrolować stężenie triglicerydów we krwi, możesz również wspomóc się suplementem diety, takim jak Berimal. Jeśli się na to zdecydujesz, stosuj go zgodnie z zaleceniami producenta.

Triglicerydy w ilości odpowiadającej zapotrzebowaniu organizmu na energię są człowiekowi niezbędne. W nadmiarze mogą prowadzić do stanów zagrażających zdrowiu, dlatego kluczowe jest utrzymywanie stężenia lipidów we krwi w prawidłowym zakresie. Postaraj się więcej ćwiczyć i zdrowo się odżywiaj, pomóc mogą ci również suplementy.