Lipidogram – nazywany również panelem lub profilem lipidowym – to badanie, które mierzy poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Jest ważnym narzędziem diagnostycznym pomagającym ocenić stan gospodarki lipidowej organizmu i ogólne zdrowie.
W jakim celu wykonuje się szczegółowe badanie cholesterolu? Lipidogram dostarcza informacji o czterech rodzajach tłuszczów (lipidów) we krwi, do których należą:
- lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL), nazywane złym cholesterolem – nadmiar tych cząsteczek powoduje odkładanie złogów tłuszczu (blaszek) w naczyniach krwionośnych, co utrudnia przepływ krwi;
- lipoproteiny o dużej gęstości (HDL), nazywane dobrym cholesterolem – pomagają usuwać cząsteczki LDL z krwi, kierując je do wątroby w celu wydalenia z organizmu;
- cholesterol całkowity – jest to suma zawartości LDL i HDL we krwi;
- trójglicerydy – rodzaj lipidów krążących we krwi; organizm zamienia w nie nadmiar kalorii z pożywienia i przechowuje w komórkach tłuszczowych; wysoki poziom trójglicerydów najczęściej wynika ze spożywania zbyt dużej ilości jedzenia (zwłaszcza słodyczy i tłustych potraw), nadmiernego picia alkoholu, palenia tytoniu i siedzącego trybu życia.
Kiedy wykonywać lipidogram?
Wysoki cholesterol zwykle nie powoduje żadnych objawów, dlatego warto regularnie sprawdzać jego poziom. Dorośli powinni powtarzać lipidogram co 5 lat, począwszy od 18. roku życia. Częstsze badanie może być konieczne, jeżeli poprzednie wyniki były nieprawidłowe lub jeśli w rodzinie zanotowano przypadki wysokiego poziomu cholesterolu. W grupie ryzyka są też osoby z nadwagą, mało aktywne, stosujące niezdrową dietę i palące papierosy.
W przypadku dzieci specjaliści zalecają jedno badanie przesiewowe poziomu cholesterolu w wieku od 9 do 11 lat i drugie między 17. a 21. rokiem życia. Lekarz może zalecić częstsze kontrole, jeśli dziecko ma nadwagę lub dotyczą go inne czynniki ryzyka nieprawidłowego stężenia lipidów.
Jak przebiega badanie?
Przed badaniem należy pościć, tzn. nie spożywać jedzenia ani płynów innych niż woda, przez 9-12 godzin przed pobraniem krwi. Test zwykle wykonuje się rano, by uzyskać jak najdokładniejsze wyniki. Krew jest pobierana z żyły, zwykle ze zgięcia ręki. Cała procedura zajmuje kilka minut i jest stosunkowo bezbolesna.
Jak interpretować wyniki?
Poziom cholesterolu mierzy się w miligramach na decylitr (mg/dl). Idealne wyniki dla większości dorosłych wynoszą:
- LDL: mniej niż 100 mg/dl
- HDL: nie mniej niż 60 mg/dl
- cholesterol całkowity: mniej niż 200 mg/dl
- trójglicerydy: mniej niż 150 mg/dl
Jeśli wyniki są nieprawidłowe, należy skonsultować je z lekarzem. Zawsze warto też spróbować wprowadzić zmiany w stylu życia, przede wszystkim więcej ćwiczyć i przejść na zdrowszą dietę. Pomocne mogą być również suplementy, takie jak Berimal. Wysoki poziom cholesterolu jest możliwy do opanowania. Im zdrowszy styl życia, tym lepsze wyniki.