Czosnek (Allium sativum) już od czasów starożytnego Egiptu jest stosowany nie tylko jako dodatek do potraw, ale również jako środek o działaniu prozdrowotnym. Potencjalne korzystne właściwości zawdzięcza obecności kilku cennych substancji.
Substancje zawarte w czosnku
Węglowodany, tłuszcze, białka, witaminy, pierwiastki śladowe, olejki, enzymy, kwasy organiczne, flawonoidy, polifenole, fitosterole – te i wiele innych związków znajdziemy w czosnku. Właściwości, za które szczególnie ceniona jest ta roślina, wykazują organiczne pochodne siarki1.
Za smak i zapach czosnku odpowiada alliina, która sama w sobie jest substancją biologicznie nieaktywną. Dopiero po zmiażdżeniu lub posiekaniu warzywa przekształca się w allicynę, ajoen i winyloditiinę. To m.in. dzięki ich obecności czosnek wpływa na równowagę naturalnych procesów krzepnięcia krwi i wspiera zdrowie serca oraz naczyń krwionośnych.
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) potwierdził, że spożywanie czosnku wspomaga utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu oraz korzystnie wpływa na gospodarkę węglowodanową organizmu. Uznał także, że przyczynia się do właściwego działania układu immunologicznego i zachowania odporności na przejściowy stres. Dzieje się tak dlatego, że substancje zawarte w czosnku pobudzają komórki systemu odpornościowego do wytwarzania większej ilości czynników zwalczających bakterie i grzyby.
Alternatywa dla surowego czosnku
Czosnek pod wpływem obróbki termicznej już po kilku minutach traci swoje wyjątkowe właściwości. Dlatego, aby uzyskać pełne korzyści z jego spożywania, należy jeść go na surowo, najlepiej w ilości jednego ząbka dziennie. Dla wielu osób zadanie to może okazać się trudne do wykonania ze względu na specyficzny smak i zapach tej rośliny. Co więcej, woń ta na długo pozostaje w oddechu, czuć ją również przez skórę osoby, która zjadła czosnek. Na szczęście z pomocą przychodzą suplementy diety. Niektóre z nich mogą być standaryzowane pod kątem potencjału allicyny, tak jak w przypadku preparatu Berimal, który oprócz ekstraktu z czosnku zawiera kompozycję polifenoli z bergamoty (Citrus bergamia).
Wyjątkowe właściwości czosnku sprawiają, że warto go stosować w sztuce kulinarnej nie tylko dla walorów smakowych, ale i ze względu na pozytywny wpływ na wiele funkcji organizmu.
1Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to various food(s)/food constituents(s) and „immune function/immune system” […], „contribution to body defences against external agents” […], reduction of inflammation […] and decreasing potentially pathogenic gastro-intestinal microorganisms […] pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006, „EFSA Journal” 2010, 8(10), https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.2903/j.efsa.2010.1799